Het menselijke hart is een mysterieus, intelligent en krachtig orgaan. Niet alleen zorgt het hart dat er constant bloed wordt rondgepompt, het orgaan beschikt tevens over een nog altijd onderschatte intelligentie en zelfs over een eigen geheugen.
Hartintelligentie
Reeds in de oudheid werd er al druk gefilosofeerd over de kracht van het menselijke hart. Aristoteles beschouwde het hart als het centrum van rede, gedachte en emotie. De Arabische filosoof Abu Nasr al-Farabi geloofde dat de hersenen onderschikt waren aan het hart en ook de Franse filosoof Auguste Comte, verklaarde in de 19e eeuw dat het brein dienend moest zijn voor het hart.
De ziel is de zetel van de wijsheid. Maar wat maakt dat het hart van oudsher zo centraal staat? Zijn we met onze moderne wetenschap ergens totaal aan voorbij gegaan? Nee, want sinds een paar decennia weten we dat ons hart beschikt over een netwerk van zo’n 40.000 neuronen die vergelijkbaar zijn met onze hersenen, ofwel, ons hart beschikt over een eigen intelligentie, de hartintelligentie.
De hart-hersenverbinding
Met zijn eigen elektrische impuls kan het menselijke hart blijven kloppen als het uit het lichaam wordt genomen. Kloppende hartcellen die zijn gekweekt in petrischalen synchroniseren met elkaar. Het hart straalt een vele malen krachtiger energie uit dan wat dan ook in het lichaam.
Het neuronennetwerk in het menselijke hart staat in voortdurende interactie met de hersenen. Neuronen brengen ook emotie over. Deze gespecialiseerde cellen worden gevonden in de hersenen en het zenuwstelsel, maar belangrijker nog, ook in het hart.
Neuronen kunnen worden benut om de coherentie van het hart en de hersenen tot stand te brengen. In feite werken de hartneuronen nauw samen met de hersenneuronen. Het hart en de hersenen zijn diep met elkaar verbonden door middel van de hart-breinconnectie.
HeartMath Institute
Wetenschappers van het HeartMath Institute in Amerika doen al enkele decennia lang onderzoek naar hartintelligentie en hebben hiermee wetenschap en spiritualiteit met elkaar kunnen verbinden. Zij spreken over de hart-hersenvereniging en omschrijven het als volgt: “Ons brein ontvangt veel instructies vanuit het hart over hoe te handelen. Studies tonen aan dat het hart in staat is om zelfstandig te denken, voelen en emoties ervaren.”
Hartzeer versus geluk
Wetenschappelijke studies van hetzelfde HeartMath Institute hebben aangetoond dat negatieve emoties, zoals woede, verdriet en slecht zelfvertrouwen schadelijk zijn voor het hart. Statistisch gezien hebben we zelfs meer kans op hartklachten en zelfs 20 keer zo veel kans op een hartaanval na het verlies van een geliefde.
Positieve emoties en geluk gaan echter gepaard met coherente (samenhangende) hartritmes. Een gelukkig gevoel is dus goed voor het hart. Door jezelf te trainen om positieve emoties te ervaren zoals waardering of dankbaarheid, kun je je hart dus trainen en daarmee zelfs je algehele gezondheid verbeteren.
Het menselijke hart, levensgeluk en hartcoherentie
De onderzoekers van het HeartMath Institute hebben innovatieve hulpmiddelen en methodes ontwikkeld om de coherentie tussen hart en hersenen te kunnen bereiken en te meten. HeartMath heeft zich gericht op de psychofysiologie van stress, emoties en de interactie tussen het hart en de hersenen.
Binnen de standaarden van het heersende wetenschappelijke model, hebben de wetenschappers in de loop der jaren meer dan 300 peer-reviewed en onafhankelijke studies uitgevoerd op de effectiviteit van HeartMath-technieken en –technologieën. Hun onderzoeken laten veel positieve resultaten zien bij het bereiken van een staat van hersen-hartcoherentie, waarbij beide organen in een soort van flow komen en optimaal samenwerken.
Rollin McCraty Ph.D., een van de oorspronkelijke grondleggers van Heartmath, zegt: “De grootste verborgen bron van stress op de planeet is de desorganisatie van hart en geest, waardoor een gebrek aan resonantie ontstaat. Gebrek aan afstemming gaat ten koste van de levenskracht en het geluk van de mensheid.”
Het is een mooie omschrijving en een nuchtere verklaring voor het feit dat veel mensen op zoek zijn naar meer levensgeluk en zich storten in destructief entertainment, terwijl het werkelijke geluk in hunzelf zit.
Het is dus vooral de uitdaging voor mensen om contact te maken met het hart en de positieve gevoelens van waardering en dankbaarheid op te roepen, die van positieve invloed zijn op ons levensgeluk. Het is een staat van hartcoherentie die ons in staat stelt om onszelf terug te vinden en ons te laten profiteren van de voordelen daarvan.
Intuïtie van het menselijke hart
In onze westerse cultuur is het gebruikelijk dat de hersenen aan het roer staan en de intuïtie van het hart vaak overrulen. We beschouwen onszelf en elkaar ‘irrationeel’ als we naar ons hart luisteren en dat is voor HeartMath de uitdaging geweest: om de splitsing van hart en geest op te lossen.
De wetenschapper Gregg Braden werkt nauw samen met het HeartMath Institute en hij brengt het mooi onder woorden: “Het menselijke brein houdt niet van verandering. Schakel om naar het hart om en stuur berichten naar de hersenen,” zegt Gregg Braden.
Positieve emoties en de invloed op de gezondheid
Meerdere onderzoeken van HeartMath tonen aan dat zelfregulatie van het hart de bloeddruk verlaagt, de hormonale balans verbetert en een beter herstel oplevert na een hartaanval. Meer coherentie betekent meer gezondheid. Coherentie vergemakkelijkt de natuurlijke regeneratieve processen van het lichaam.
Aangezien de primaire processen in ons lichaam (ademhaling, bloeddruk en het hartritme) nauw met elkaar samenwerken, is een staat van coherentie van invloed op talloze secundaire lichaamsprocessen die alle onze gezondheid – zowel lichamelijk als geestelijk – ten goede komen.
Elektromagnetische veld van menselijke hart
Ons hart genereert net als onze hersenen een elektromagnetische straling. Dit geladen veld kan worden vergeleken met die van een magneet die zorgt voor patronen in ijzervijlsel. Deze lijnpatronen worden “magnetische veldlijnen” genoemd. Deze lijnen in een magnetisch veld werken letterlijk als gitaarsnaren en hebben hun eigen trillingsfrequentie.
Wanneer een zonnewind het aardmagnetisch veld bereikt, vormen de energiestralingen zich naar de magnetische lijnen van de aarde en veroorzaakt trillingen, de veldlijnresonantie. De primaire resonantie van de aarde op een normale dag is ongeveer 1 Hz, precies dezelfde frequentie als het coherente hart, legt McCraty van HeartMath uit. “Menselijke hartritmes synchroniseren met de resonantiefrequentie van de aarde op een manier die niemand ooit voor mogelijk had gehouden.”
Hersen-hartcoherentie
Tientallen onderzoeken, waaronder die van het HeartMath Institute, hebben de voordelen van meditatie gedocumenteerd. Onderzoekers hebben aangetoond dat met meditatie een verlaagde bloeddruk, angst- en depressievermindering en pijnverlichting kan worden bereikt.
Beoefening van meditatie zorgt tevens voor een coherente samenwerking tussen hart en hersenen. In een meditatieve toestand produceert het hart andere patronen dan in een stressvolle situatie. Hetzelfde geldt voor emoties. Onder invloed van positieve emoties, zoals waardering, dankbaarheid en vreugde, vertoont het hart een coherente toestand, waarbij het hart, onze ademhaling en bloeddruk in optimale staat samenwerken.
HeartMath heeft oefeningen en apparatuur ontwikkeld om de samenwerking tussen hart en hersenen te trainen en ondersteunen. McCraty legt uit: “De HeartMath-tools en technieken werken in real-time. De methode is om: 1. op het hart te focussen, 2. compassie te activeren en 3. dat gevoel op jezelf en anderen uit te stralen. Deze eenvoudige methode kan stress, angst of depressie verlichten en leiden tot alle ontelbare andere voordelen van hartcoherentie.
Bereiken van hartcoherentie
Een toestand van hartcoherentie is eenvoudig te bereiken door het ervaren van positieve emoties, zoals waardering, dankbaarheid, zorgzaamheid en mededogen. Met aanhoudende oefening wordt dit een gewoonte, want het is simpelweg een kwestie van conditionering.
Wanneer we oefenen, creëren we een verbeterde communicatie tussen het hart en de hersenen. De coherentie die ontstaat is niet alleen gunstig voor ons op persoonlijk niveau, maar kan ook op grootschalig niveau worden toegepast, zoals bij het Global Coherence Project, waarbij mensen over de hele wereld deelnemen en een vorm van ‘collectieve coherentie’ nastreven.
