Modelleren staat aan de basis van NLP. Deze techniek staat bekend om zijn effectiviteit en hoe deze bijzonder geschikt is om vaardigheden over te brengen van de ene op de andere persoon. Door iemand uitvoerig te observeren die op een specifiek vlak uitmunt en de mindset van deze persoon te kopiëren, is het voor een ander mogelijk om hetzelfde resultaat te behalen.
Wat is modelleren in NLP?
Modelleren is het proces van opnieuw creëren en excelleren in topprestatie. Door de mindset van een succesvol iemand uitvoerig te bestuderen, kan deze worden overgebracht op iemand anders. Dit proces kan plaatsvinden bij zowel individuen, groepen als organisaties.
In principe kan elk menselijk gedrag worden gemodelleerd door de overtuigingen, de fysiologie en de specifieke denkprocessen (strategieën) in kaart te brengen die ten grondslag liggen aan de vaardigheid of het gedrag. Zoals bij alle NLP-benaderingen is het belangrijk van tevoren stil te staan bij het doel dat wordt nagestreefd.
NLP-modelleringstechnieken
De NLP-modelleringstechnieken die aan een succesvolle uitkomst bijdragen zijn de volgende NLP-technieken:
- Representatiesystemen
- NLP-strategieën
- Fysiologische componenten (waaronder lichaamshouding)
- Metaprogramma’s, overtuigingen en waarden
- Referentiestructuren – de nodige achtergrondkennis
Er zijn drie fasen van modelleren
Fase 1: Observatie van het model
Tijdens deze fase observeer je de persoon waarvan je het gedrag wilt overnemen of overbrengen. Hiervoor gebruik je de Perceptuele posities. De nadruk ligt op wat de persoon zegt, wat hij doet en vooral hoe de interne denkstrategieën zijn, waardoor deze persoon excelleert in wat hij doet.
Om die reden is het belangrijk te doorgronden wat de ondersteunende overtuigingen en aannames zijn die de persoon in kwestie hanteert.
We halen het ‘wat’ uit de directe observatie. Het ‘hoe’ en ‘waarom’ wordt verkregen door kwaliteitsvragen te stellen. Het gaat vooral om het gebruik van de onbewuste aanwijzingen die het model gebruikt, aangezien deze waardevolle informatie opleveren.
Fase 2: Zoek de eigenschappen die het verschil maken
Bij traditioneel leren worden de bestaande kennis en vaardigheden stapje voor stapje uitgebreid. Het nadeel van deze leermethode is dat we vaak niet weten welke stukjes informatie essentieel zijn om het gewenste resultaat te bereiken. Deze manier van leren is bijzonder tijdrovend, omdat de irrelevante informatie eruit moet worden gefilterd door middel van ‘trial en error’, alvorens je met de relevante informatie aan de slag kunt.
Bij modelleren krijg je die informatie veel efficiënter, want het succesverhaal is je model. Die persoon kan hierbij zijn/haar ‘train of thought’ delen en zijn/haar vaardigheden overbrengen. Je krijgt dus alleen de nuttige stukjes informatie die je nodig hebt om de vaardigheid te leren.
Wel is het belangrijk een onderscheid te maken tussen relevante en irrelevante informatie. Het model kan gebruik maken van metaforen of andere vormen van beeldspraak die in eerste instantie irrelevant lijken, maar later van doorslaggevend belang zijn, wanneer blijkt dat de persoon bijvoorbeeld zeer visueel is ingesteld.
Vragen bij modelleren
Bij het modelleren is het belangrijk de waarnemingssystemen in kaart te brengen. Hiervoor luister je naar de taalpatronen die het model gebruikt. “Ik zie dat zo en zo,” of “Dan gaat er voor mij een belletje rinkelen”. Aan de hand van dergelijke uitdrukkingen kan je nagaan welke voorkeur representatiesystemen je gesprekpartner heeft.
In sommige gevallen kan het verrassend waardevol zijn om te vragen: “Wat betekent dat voor jou?” of “Hoe weet je dat het zo is?”
Vragen die je het model kan stellen zijn:
- Wat is voor jou het kenmerkende gedrag dat de basis is voor jouw succes?
- Hoe bereik jij je resultaten?
- Wat doe jij anders dan de meeste mensen die niet succesvol zijn?
- Wat maakt voor jou het verschil?
Wanneer je de antwoorden hebt op je vragen kun je deze als een puzzel in elkaar passen om jouw succesmodel compleet te maken.
Fase 3: Ontwerp een methode om de vaardigheid te onderwijzen
Zodra je alle delen van de strategie in kaart hebt gebracht en in de juiste volgorde hebt geplaatst, kunnen deze worden overgebracht op een ander persoon, of op jezelf natuurlijk. Hierbij is vooral repetitie belangrijk, waarbij je de stappen één voor één doorloopt. Mentale repetitie, ook wel Mental rehearsal in het Engels, kan hierbij een effectieve techniek vormen om jezelf de vaardigheden eigen te maken.
Modelleren met NLP is een krachtig proces dat het leren van vaardigheden kan versnellen. Je kunt het niet alleen gebruiken om te excelleren op een bepaald vlak, maar ook om iemand anders beter te leren begrijpen of te leren kennen. Hoe meer je over je model leert, hoe eenvoudiger het is om Rapport op te bouwen.
