Binnen NLP nemen de Perceptuele posities een belangrijke rol in. Zo zijn deze waarnemingsposities bijzonder waardevol bij Modelleren. We zijn hiermee namelijk in staat om in de schoenen van iemand anders te gaan staan en ons in te leven in wat iemand anders ziet, hoort en voelt. Kortom, we kunnen hiermee in de huid van iemand anders kruipen.
Andersom kunnen de perceptuele posities ons ook juist helpen bij dissociatie, het proces waarbij we buiten onszelf gaan staan om onszelf te observeren, een soort helikopter view dus.
Perceptuele posities voor associatie
De perceptuele posities kunnen ons helpen om onszelf beter te kunnen inleven in de belevingswereld van een ander. We associëren onszelf daarbij met de ander. Om jezelf met iemand anders te kunnen associëren is natuurlijk enig empathisch vermogen nodig.
Anderzijds kunnen we door middel van observatie, onze spiegelneuronen en de analyse van taalpatronen van de ander, onszelf voorstellen hoe de ander zich voelt onder bepaalde omstandigheden.
Door de ander te observeren, dezelfde houding aan te nemen, de gezichtsuitdrukking en manier van spreken te imiteren en de taalpatronen te doorgronden, kun je tot in groot detail nagaan hoe de ander zich voelt. De wetenschappelijke verklaring hiervoor is dat het aannemen van de positie van de ander onze spiegelneuronen activeert, waardoor we een veel beter begrip van anderen krijgen dan anders het geval zou zijn.
Posities binnen NLP
In NLP maakt dit proces het voor ons mogelijk om onze interpersoonlijke vaardigheden aanzienlijk te verbeteren. Door ons vermogen te verbeteren om onszelf in andermans positie te kunnen verplaatsen, kunnen we onze interpersoonlijke communicatie, maar ook de communicatie met onszelf verbeteren.
De vijf perceptuele posities
Er zijn vijf perceptuele posities die we kunnen innemen om een ander beter te kunnen begrijpen. Deze posities zijn als volgt in te delen:
1e positie: in de eerste positie zijn we geassocieerd en zien we dingen vanuit ons eigen perspectief.
2e positie: in de tweede positie maken we ons los van onszelf en verplaatsen we ons in de positie van een ander. We zien vervolgens de alles vanuit de positie van de ander.
3e positie : bij de derde positie zijn we een onafhankelijke waarnemer die de interactie tussen twee personen kan bekijken. Hierbij nemen we een helikopter view in.
De 4e en 5e perceptuele positie worden vrij weinig gebruikt, maar kunnen succesvol worden toegepast om bijvoorbeeld afstand te nemen van een gevoel. Je bekijkt dan de waarnemer die bijvoorbeeld positie 1 en 2 waarneemt.
De 5e positie is waar je observeert hoe je je verhoudt tot jezelf als waarnemer.
Trauma en perceptuele posities
De posities kunnen bij traumatische gebeurtenissen (bijvoorbeeld PTSS) worden ingezet. Hierbij ligt de nadruk vooral op dissociatie om de klachten te verminderen. Daarnaast worden de posities gebruikt in combinatie met de Submodaliteiten, waarmee de situatie kan worden ‘vervaagd’ of ‘kleiner worden gemaakt’.
