Elke 26 seconden vindt er een seismische puls plaats in de aarde. Deze aardschok is niet heftig genoeg om te voelen, maar wel net genoeg, waardoor seismologen op meerdere continenten een meetbare kleine schok op hun meetapparatuur krijgen. Hoewel deze puls al sinds begin jaren zestig van de vorige eeuw wordt waargenomen, zijn onderzoekers het er niet over eens wat de oorzaak is. De oorzaak blijft een mysterie en heeft niets te maken met de Schumann resonantie, een natuurfenomeen dat ook wel ‘de hartslag van de aarde’ wordt genoemd.
De puls – ook wel een ‘microseïsme’ genoemd in geologenkringen – werd voor het eerst gedocumenteerd in de vroege jaren zestig door een onderzoeker genaamd Jack Oliver, en vervolgens door het Lamont-Doherty Geological Observatory. Oliver verwierf vooral bekendheid door zijn belangrijke bewijzen voor de verschuiving van tektonische platen.
Oliver ontdekte dat de seismische puls ergens uit de zuidelijke of equatoriale Atlantische Oceaan vandaan kwam en sterker was tijdens de zomermaanden op het noordelijk halfrond (of tijdens de winter op het zuidelijk halfrond). Uiteraard beschikte Oliver in 1962 niet over de moderne meetapparatuur die we tegenwoordig kennen. Destijds waren en er nog geen digitale seismometers en werd er nog gewerkt met papieren dossiers.
In 1980 onderzocht Gary Holcomb, een geoloog bij de U.S. Geological Survey, het vreemde microseïsme nader en ontdekte dat het fenomeen het sterkst is tijdens stormen. Maar het werk van hem en Oliver zou grotendeels verloren gaan in de tijd, terwijl de seismische puls onverminderd doorging.
Onderzoek Benson, Ritzwoller en Shapiro
Toen in 2005 de toen net afgestudeerde student Greg Bensen bezig was met zijn seismische gegevens in zijn laboratorium aan de Universiteit van Colorado, Boulder, kwam zijn begeleider Ritzwoller binnen en vroeg hem om hem te laten zien waar hij mee bezig was. Bensen liet wat gegevens zien en daar was het: een sterk signaal, ergens ver vandaan. Ritzwoller haalde zijn collega erbij, de toenmalig postdoctoraal onderzoeker Nikolai Shapiro. Ze wisten dat er iets vreemds was, maar ze hadden geen idee wat het was.
Samen analyseerden ze de data en perplex bekeek het team de pulsen vanuit elke mogelijke hoek. Was er iets mis met hun instrumenten? Of hun analyses? En vond deze seismische activiteit überhaupt wel echt plaats? Ja, het bleek toch echt waar.
Ze haalden het werk van Oliver en Holcomb erbij en publiceerden in 2006 een studie in Geophysical Research Letters. Maar zelfs sindsdien heeft niemand de oorzaak van de reguliere seismische activiteit echt kunnen bevestigen. Hoewel veel seismologen aannemen dat de seismische pulsen worden veroorzaakt door golven, houden sommigen vol dat het wordt veroorzaakt door vulkanische activiteit.
Altijd seismische ruis, ook buiten de seismische puls
Hoewel deze specifieke puls intrigerend is, is het feit dat er seismische activiteit is tijdens een rustige tijd (dat wil zeggen, niet tijdens een aardbeving of vulkaanuitbarsting) oud nieuws. Er is altijd een achtergrond van subtiel seismisch geluid om ons heen.
“Seismische ruis onstaat in feite door de zon”, legt Ritzwoller uit. De zon verwarmt de aarde meer aan de evenaar dan aan de polen, zegt hij, waardoor wind en stormen, oceaanstromingen en golven worden veroorzaakt. Wanneer een golf de kustlijn ergens raakt, wordt de energie overgebracht naar het land.
“Het is alsof je op je bureau tikt. Het vervormt het gebied bij je knokkel, maar dan wordt het over de hele tafel uitgezonden ”, zegt hij. “Dus iemand die aan de andere kant van de tafel zit, kan de vibratie voelen als hij zijn hand of misschien zijn wang op de tafel legt.”
