Wat is spiritualiteit? Het is een vraag waarop maar lastig concreet antwoord op kan worden gegeven. Spiritualiteit is een breed begrip met ruimte voor vele perspectieven en voor ieder heeft het een verschillende betekenis. Over het algemeen omvat het een gevoel van verbondenheid met iets groters dan jijzelf, iets met de kosmos. Ook heeft het te maken met een zoektocht naar de betekenis van het leven en welk aandeel je daar zelf bij inneemt. Als zodanig is het een universele menselijke ervaring – iets dat ons allemaal wel in meerdere of mindere mate raakt.
Mensen kunnen een spirituele ervaring omschrijven als heilig of transcendent, of gewoon als een diep gevoel van levendigheid en onderlinge verbondenheid. Sommigen ontdekken dat hun spirituele leven nauw verbonden is met het belijden van een geloof, terwijl anderen kunnen bidden om troost te vinden bij een hogere macht. Weer anderen zoeken betekenis door hun verbinding met de natuur of kunst.
Definitie spiritualiteit
Er is geen eenduidige, algemeen aanvaarde definitie van spiritualiteit. Van oudsher werd spiritualiteit vooral genoemd in relatie “tot een groter geheel”. In moderne tijden ligt de nadruk op de subjectieve ervaring en de ‘diepste waarden en betekenissen waarmee mensen leven’, waarbij persoonlijke groei of transformatie een rol speelt. De definitie van spiritualiteit dient dus abstract te worden gehouden: filosofie waarbij iemand zoekt naar zingeving en zich verbonden voelt met een groter geheel of hogere macht en daar naar eigen inzicht invulling aan geeft.
Meditatie als spirituele ervaring
Meditatie is een uitstekende manier om invulling te geven aan je spirituele ervaring. Door op bepaalde momenten bewust aandacht te richten op hetgeen je mee bezig bent, kan je ervaring vele malen bevredigender worden. Tijdens meditatie veranderen de hersengolven en vertragen deze over het algemeen van beta naar theta/alfa. In deze lagere frequentie komt ons brein tot rust. Hoewel onze hersenen natuurlijk geen spier zijn, kun je het enigszins vergelijken met een spier die zich ontspant.
In een meditatieve staat heb je toegang tot je onderbewuste geest en ben je bovendien in staat om contact te maken met het hart-brein, een cluster van zo’n 40.000 neuronen in het hart. Dit zenuwnetwerk functioneert los van onze hersenen en beschikt over een enorme intelligentie die pas de laatste decennia aan het licht is gekomen.
Veel mensen die mediteren vertellen dat ze “dichter bij zichzelf staan”. Ze zeggen beter in staat te zijn beslissingen te nemen, hun intuïtie te volgen en beschikken over heldere inzichten. In die zin ervaren velen van hen meditatie als een spirituele ervaring.
Mystieke spiritualiteit
Mystieke spiritualiteit is gebaseerd op een verlangen om voorbij te gaan aan de materiële wereld, voorbij de zintuigen, het ego en zelfs voorbij de tijd. Bij deze spirituele benadering staan persoonlijke relaties en een gevoel van eenheid (met de kosmos) centraal.
Autoritaire spiritualiteit
Autoritaire spiritualiteit is een bijzonder krachtige vorm van spiritualiteit die gebaseerd is op een behoefte aan definitie en regels. Dit soort spiritualiteit komt vooral veel voor bij specifieke religieuze praktijken.
Intellectuele spiritualiteit
Intellectuele spiritualiteit richt zich op het opbouwen van kennis en begrip van spiritualiteit door het analyseren van geschiedenis en spirituele theorieën. Theologie is een voorbeeld van intellectuele spirituele invulling, maar ook studie maken van het werk van dr. Joe Dispenza.
Servicespiritualiteit
Servicespiritualiteit is een veel voorkomende vorm van spiritualiteit die veel religieuzen
toepassen. Ze dienen anderen als een vorm van spirituele expressie. Sommige mensen die in de zorg werken zien het als hun ‘taak in het leven’ om voor hulpbehoevenden te zorgen.
Sociale spiritualiteit wordt vaak beoefend door mensen die een spiritueel gevoel hebben in het gezelschap van anderen.
